Kadınlarda Ağız ve Diş Sağlığı

Ağız ve diş sağlığının devamlılığını sağlamak için yaşam boyu etkili ve yeterli ağız hijyeni gereklidir.Ancak kadınlarda ağız ve diş bakımı yaşamlarının belirli bölümleri olan;

  • ergenlik
  • hamilelik
  • menopoz

dönemlerinde ayrıcalık gösterir.

Ergenlik Dönemi

  • Hormanal değişiklikler(özellikle adet kanamaları döneminde)diş etlerinde ödeme sebep olabilir.
  • Herpes Virüsü’nün sebep olduğu lezyonlar ve ülserler oluşabilir.
  • Asitli ve ekşi gıdalar,diş etlerinde hassasiyete sebep olabilir.
  • Çürüklerin ve diş eti iltihaplarının çok sık görüldüğü bir dönemdir.Dişlerine yeterli özeni göstermekte pek başarılı olmazlar.

Hamilelik

Hamile olmayı düşünen ya da hamile olan her bayanın mutlaka diş hekimi kontrolünden geçmesi gereklidir.Bu kontrolde gerekli olan tedavilerin planlanması yapılarak,hamile bayana gerekli bilgiler verilmelidir.

Hamileliğin erken safhalarında diş etlerinde ödem,kızarıklık,kanama ve hassasiyet görülebilir.Gerekli ağız bakımı yapılmaz ise,tartar oluşumu artar ve çürükler gelişir.

Diş etlerinde görülen ödem ve kızarıklığın nedeni hamilelik nedeniyle salgılanması artan östrojen ve progesteron hormonlarıdır.Bu diş eti rahatsızlığına hamilelik periodontitisi denir.Hamileliğin 2.ayında başlayıp,8.ayında en üst seviyeye çıkar.Doğumdan sonra kendiliğinden geçer.

Diş tedavileri sırasında anestezik maddelerin kullanılmasında bir sorun yoktur.Ancak antibiyotik,ağrı kesici ve diğer ilaçların kullanımında kadın doğum uzmanı ve ilaç firmalarının uyarıları dikkate alınmalıdır.Tedaviler sırasında röntgen kullanımından kaçınılmalıdır.Zorunlu hallerde ise hamile bayana kurşun önlük giydirilmeli ve düşük doz teknikleri kullanılmalıdır.

Sabah bulantıları olan ve sık kusan hamilelerde,ağız içindeki asidik ortam dişlerde aşınma ve hassasiyetlere sebep olabilir.Bunu engellemek için ağız gargaraları veya en azından ağzın sık sık bol su ile çalkalanması önerilebilir.

Eğer iyi bir beslenme ile birlikte yeterli ağız bakımı yapılır ise hamilelik döneminde normal dönemden farklı bir sorunla karşılaşılmaz.Beslenme hem anne hem de bebeğin sağlığı için çok önemlidir.Bu dönemde A,C,D vitaminleri,fosfor ve kalsiyum bakımından zengin meyve,seze tahıl,süt ve mandıra ürünleri ile et,balık ve yumurta dengeli bir biçimde alınmalıdır.

Hamile bayanlar diş tedavilerinde kullanılacak anestezik madde ve ilaçları kullanmadan önce,kadın doğum uzmanlarına “mutlaka “danışmaları gereklidir.

Doğum Kontrol Hapları

Doğum kontrol hapları içerdikleri hormonlar (progesteron ve östrojen) sebebiyle hamileliğe benzer etkiler (diş etlerinde şişme,kızarıklık ,kolay kanama)görülmesine sebep olur.

Bazı antibiyotikler doğum kontrol haplarıyla birlikte kullanıldığında etkilerinde azalma olur.Bu yüzden özelli1kle uzun diş tedavilerinizden önce kullandığınız doğum kontrol hapını doktorunuza bildiriniz.

Doğum kontrol haplarının uzun süreli kullanımları diş eti iltihaplarına yol açabilmektedir.Bu ilaçların kullanımı”dry soket”çekimi sonrası çene iltihabı riskini 3 kat arttırmaktadır.

Menopoz

Menopoz;kadınların yaşamında oldukça önemli bir süreçtir.Bu dönemde kadınlarda hormonal ve psikolojik değişiklikler olabilir.Doğal olarak bu etkileşimden ağız dokuları ve dişler de payını alır.Menopoz süresince östrojen seviyesinde ciddi bir düşüş olur.Eksikliği kemikteki kalsiyum seviyesinin düşmesine,dolayısı ile de kemik erimesine(osteoporoz)yol açar.Dişi çevreleyen kemik dokusundaki erime,dişlerin destek dokularını yitirmelerine ve dişlerin sallanarak kaybedilmesine neden olabilir.

Östrojen anı zamanda kalsiyum emilimi için de gereklidir.Menopoz döneminde yüksek miktarda kalsiyuma ihtiyaç vardır.Günlük diyetle karşılanamayan kalsiyum ihtiyacı,kalsiyum preparatları kullanımı ve kalsiyum emilimini sağlayan D vitamini ile desteklenir.

Menopoz döneminde ağız ortamında birçok değişik belirti gözlemek mümkündür.Bu belirtilerin tümü veya bir kaçı aynı kişide görülebilir.Belirtiler ağız kuruluğu,ağızda hassasiyet,çene kemiğinde erime,tat alma duyusunda değişiklik ve ağızda ağrı ya da yanma hissidir.

Menopoz dönemindeki diş ve diş eti tedavilerinde normal dönemlere göre dikkat edilmesi gereken özel bir durum yoktur.